Tận dụng hiệu quả nguồn rác thải sinh hoạt để tạo phân hữu cơ là giải pháp cực kỳ hiệu quả giúp bảo vệ môi trường và cải tạo đất trồng trở nên màu mỡ, dinh dưỡng hơn. Vỏ rau củ, thức ăn thừa, lá cây khô, cỏ khô, bã mía, bã cà phê, vỏ trấu, v.v. kết hợp thêm nguồn phân động vật, chế phẩm vi sinh để tăng tốc độ phân hủy. Và dưới đây là kỹ thuật ủ phân hữu cơ đơn giản, dễ làm cho tất cả mọi người.
Để ủ phân hiệu quả, chúng ta cần cân đối tỷ lệ carbon (lá khô, rơm rạ) và nitrogen (rác thải thực phẩm, phân động vật) theo tỷ lệ khoảng 30:1. Có thể sử dụng thùng nhựa, thùng gỗ hoặc đào hố trong vườn. Thùng cần có lỗ thoát khí và lỗ thoát nước. Chọn nơi khô ráo, thoáng khí, tránh ngập nước, có bóng râm để duy trì độ ẩm và nhiệt độ.
1. QUY TRÌNH Ủ PHÂN HỮU CƠ TỪ RÁC THẢI SINH HOẠT
Bước 1: Phân loại rác thải
Tách riêng rác hữu cơ (có thể phân hủy) và rác vô cơ (nhựa, kim loại, thủy tinh).
Cắt nhỏ rác hữu cơ (vỏ rau củ, cành cây) để tăng tốc độ phân hủy.
Bước 2: Xếp lớp nguyên liệu
Lớp nền: Trải một lớp vật liệu khô (lá khô, rơm rạ) dày khoảng 10-15 cm.
Lớp rác hữu cơ: Trải rác thải sinh hoạt (vỏ rau, thức ăn thừa) dày 5-10 cm.
Lớp vi sinh: Rắc một lớp mỏng chế phẩm vi sinh hoặc phân động vật để kích thích phân hủy.
Lặp lại các lớp xen kẽ cho đến khi thùng đầy, kết thúc bằng một lớp vật liệu khô.
Bước 3: Điều chỉnh độ ẩm
Tưới nước để duy trì độ ẩm khoảng 50-60% (nắm hỗn hợp thấy ẩm nhưng không chảy nước).
Đậy kín thùng ủ để giữ ẩm và tránh côn trùng, nhưng đảm bảo có lỗ thoát khí.
Bước 4: Đảo trộn
Sau 5-7 ngày, đảo trộn đống ủ để cung cấp oxy, giúp vi sinh vật hoạt động hiệu quả.
Lặp lại việc đảo trộn mỗi 7-10 ngày để đảm bảo phân hủy đều.
Tận dụng rác thải sinh hoạt để làm phân hữu cơ
2. THEO DÕI VÀ XỬ LÝ
Nhiệt độ: Đống ủ sẽ nóng lên (50-70°C) trong 1-2 tuần đầu do vi sinh vật phân hủy. Sau đó, nhiệt độ giảm dần khi phân bắt đầu hoai mục.
Thời gian ủ: Thường mất 1-3 tháng tùy thuộc vào điều kiện môi trường và loại vi sinh sử dụng.
Dấu hiệu phân hoai mục: Phân có màu nâu đen, tơi xốp, không còn mùi hôi mà có mùi đất tự nhiên.
Theo dõi quá trình phân hủy, hoai mục của rác
3. LƯU Ý QUAN TRỌNG
Không sử dụng: Rác thải chứa dầu mỡ, thịt cá, sản phẩm từ sữa, hoặc rác nhiễm hóa chất vì có thể gây mùi hôi hoặc thu hút côn trùng.
Kiểm soát mùi: Nếu đống ủ có mùi hôi, bổ sung thêm vật liệu khô (lá khô, rơm) hoặc đảo trộn thường xuyên.
An toàn: Đeo găng tay và khẩu trang khi xử lý rác để tránh tiếp xúc với vi khuẩn.
Kỹ thuật ủ phân hữu cơ từ rác thải sinh hoạt là một phương pháp tái chế hiệu quả, giúp biến rác thải hữu cơ thành phân bón giàu dinh dưỡng cho cây trồng. Kỹ thuật này không chỉ giúp giảm lượng rác thải sinh hoạt mà còn tạo ra nguồn phân bón tự nhiên, thân thiện với môi trường.