KỸ THUẬT CHĂM SÓC CÂY NA GIAI ĐOẠN RA HOA KẾT TRÁI

Cây na ưa khí hậu nóng ẩm, thích hợp với nền đất tơi xốp, thoát nước tốt, giàu dinh dưỡng. Chính vì vậy trong giai đoạn ra hoa kết trái cây cần được chăm sóc kỹ lưỡng, đúng kỹ thuật canh tác, từ đó cây mới cho quả to ngon ngọt và sai trái.

1. ĐẶC ĐIỂM THỔ NHƯỠNG CỦA CÂY NA

Loại đất

Đất tơi xốp, thoát nước tốt: Cây na thích hợp với đất thịt nhẹ, đất cát pha, hoặc đất phù sa có độ tơi xốp cao.
Đất giàu dinh dưỡng: Đất cần giàu chất hữu cơ, mùn để cung cấp dinh dưỡng cho cây, đặc biệt trong giai đoạn ra hoa và kết trái.
Tránh đất nặng, đất sét: Đất sét hoặc đất có độ chặt cao, giữ nước nhiều không phù hợp vì dễ gây úng rễ, làm cây kém phát triển.

Độ pH của đất

Cây na phát triển tốt nhất ở đất có độ pH từ 5,5 đến 7,0 (từ hơi chua đến trung tính).
Nếu đất quá chua (pH < 5,5), cần bón vôi bột hoặc dolomite để điều chỉnh độ pH. Nếu đất kiềm (pH > 7,5), có thể bổ sung lưu huỳnh hoặc phân hữu cơ để giảm kiềm.

Độ ẩm và thoát nước

Cây na cần đất có khả năng giữ ẩm vừa phải nhưng phải thoát nước tốt. Đất úng nước lâu ngày sẽ gây thối rễ, đặc biệt trong mùa mưa.
Nên chọn đất ở khu vực cao ráo, không bị ngập lụt. Nếu trồng ở vùng trũng, cần làm mô cao (30-50 cm) để tránh ngập úng.
Cây na ưa khí hậu nóng ẩm, nhiệt độ 25-30°C, lượng mưa 1.000-2.000 mm/năm. Đất cần được quản lý để phù hợp với điều kiện khí hậu, đặc biệt ở vùng mưa nhiều hoặc khô hạn. Ở vùng khô hạn, cần bổ sung hệ thống tưới (nhỏ giọt) và phủ gốc bằng rơm, cỏ khô để giữ ẩm.

Chọn vùng đất cao ráo, thoát nước tốt để trồng na

Dinh dưỡng trong đất

Chất hữu cơ: Đất cần được bổ sung phân chuồng hoai mục, compost hoặc phân hữu cơ vi sinh (5-10 kg/cây/năm) để tăng độ màu mỡ.
Các nguyên tố vi lượng: Đất cần đảm bảo đủ các nguyên tố như lân, kali, kẽm, bo để hỗ trợ cây ra hoa, kết trái và tăng chất lượng quả.
Độ mặn: Cây na không chịu được đất có độ mặn cao (EC > 2 dS/m). Nếu đất bị nhiễm mặn, cần cải tạo bằng cách rửa mặn hoặc bón thêm phân hữu cơ.

Địa hình và điều kiện đất

Cây na phù hợp với địa hình bằng phẳng hoặc hơi dốc (độ dốc < 15%) để dễ chăm sóc và tưới tiêu.
Đất cần được cày xới, làm tơi trước khi trồng để rễ cây phát triển tốt.

Lưu ý khi cải tạo đất

Trước khi trồng: Bón lót phân chuồng hoai mục (10-15 kg/hố) kết hợp với phân lân (0,5-1 kg/hố) và vôi bột (0,5 kg/hố) để cải thiện cấu trúc đất và tăng dinh dưỡng.
Định kỳ cải tạo: Mỗi năm, bổ sung phân hữu cơ và kiểm tra độ pH, độ ẩm đất để điều chỉnh phù hợp.
Nếu đất nghèo dinh dưỡng, có thể bón thêm phân NPK (16-16-8 hoặc 10-20-20) trong các giai đoạn sinh trưởng.

Cần kiểm tra và bổ sung phân bón định kỳ hàng năm

2. KỸ THUẬT CHĂM SÓC CÂY NA GIAI ĐOẠN RA HOA ĐẬU QUẢ

Chăm sóc khi cây ra hoa

Tưới nước: Cung cấp đủ nước, đặc biệt trong giai đoạn ra hoa, vì thiếu nước có thể khiến hoa rụng. Tưới đều, 2-3 ngày/lần tùy thời tiết, nhưng tránh ngập úng. Sử dụng hệ thống tưới nhỏ giọt hoặc tưới gốc để giữ độ ẩm ổn định.
Bón phân: Bón phân hữu cơ hoai mục hoặc phân chuồng (5-10 kg/cây) kết hợp với phân hóa học giàu kali và lân (NPK 10-20-20 hoặc tương tự, khoảng 200-300g/cây). Phun phân bón lá chứa vi lượng (kẽm, bo) để kích thích ra hoa đều và khỏe.
Tỉa cành và vệ sinh vườn: Cắt tỉa cành già, cành sâu bệnh, cành khuất tán để tạo độ thông thoáng, giúp hoa tiếp xúc ánh sáng tốt hơn. Loại bỏ cỏ dại, lá khô quanh gốc để hạn chế sâu bệnh.
Thụ phấn: Na thường thụ phấn kém tự nhiên do hoa nở không đồng thời. Có thể thụ phấn nhân tạo bằng cách dùng cọ mềm lấy phấn từ hoa đực chấm vào nhụy hoa cái vào buổi sáng sớm (6-8h). Thu hút côn trùng thụ phấn (như kiến, ong) bằng cách đặt bẫy đường hoặc phun dung dịch đường loãng.

Chăm sóc khi cây kết trái

Tưới nước: Duy trì độ ẩm đất ổn định, tưới 1-2 ngày/lần trong mùa khô. Tránh tưới quá nhiều gây úng rễ hoặc nứt quả.
Bón phân: Bón bổ sung phân kali và lân (NPK 10-10-20 hoặc kali sunfat) để quả phát triển to, ngọt, ít hạt. Lượng bón khoảng 300-500g/cây, chia làm 2-3 lần trong giai đoạn quả phát triển. Phun phân bón lá chứa canxi, bo để tăng chất lượng quả, giảm rụng quả non.
Bảo vệ quả: Bao quả bằng túi nilon hoặc túi vải chuyên dụng để tránh sâu đục quả (bọ cánh cứng, rệp sáp). Bao khi quả to bằng ngón tay cái, đảm bảo túi có lỗ thoát khí. Kiểm tra và loại bỏ quả bị sâu bệnh hoặc dị dạng để tập trung dinh dưỡng cho quả khỏe.
Kiểm soát sâu bệnh: Sâu hại phổ biến: rệp sáp, sâu đục quả, sâu ăn lá. Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật sinh học hoặc hóa học theo liều lượng khuyến cáo. Bệnh phổ biến: thán thư, đốm lá. Xử lý bằng thuốc trừ nấm và vệ sinh vườn thường xuyên.
Tỉa quả: Nếu cây ra quá nhiều quả, tỉa bớt quả nhỏ, quả kém chất lượng để cây tập trung nuôi quả lớn, đảm bảo năng suất và chất lượng.

Lưu ý chung

Thời điểm chăm sóc: Giai đoạn ra hoa thường vào mùa xuân-hè (tháng 3-6), kết trái từ tháng 6-9. Điều chỉnh chăm sóc theo thời tiết và giống na (na dai, na bở).
Theo dõi thời tiết: Tránh để cây chịu ngập nước trong mùa mưa hoặc khô hạn trong mùa nắng.
Thu hoạch: Thu hoạch khi quả chín vừa (vỏ chuyển màu xanh nhạt, mắt quả nở, có mùi thơm). Không để quả chín quá trên cây dễ bị nứt hoặc rụng.

Để chăm sóc cây na khi ra quả, bà con cần chú trọng đến việc tưới nước, bón phân, tỉa cành, và phòng trừ sâu bệnh. Việc này giúp cây na đậu quả sai, quả to, đẹp và đạt chất lượng tốt.