Sau vụ thu hoạch, cây vải thường rơi vào trạng thái suy yếu do đã tiêu tốn nhiều dinh dưỡng để nuôi hoa và quả. Việc chăm sóc cây vải sau thu hoạch là rất quan trọng để giúp cây phục hồi, tích lũy dinh dưỡng, và chuẩn bị cho vụ mùa tiếp theo. Vậy cây vải cần được chăm sóc như thế nào? Cùng tìm hiểu các bước thực hiện trong bài viết dưới đây.
1. CẮT TỈA CÀNH
Nhằm loại bỏ cành khô, cành sâu bệnh, cành già yếu, việc cắt tỉa cành sẽ giúp cây thông thoáng, giảm sâu bệnh và kích thích ra chồi mới.
Thời điểm: Tiến hành ngay sau khi thu hoạch xong, thường vào tháng 6-7 (tùy vùng).
Cách thực hiện:
- Cắt bỏ cành tăm (cành đã mang quả), cành khô, cành bị sâu bệnh, cành mọc chen chúc trong tán.
- Tỉa cành tạo tán tròn đều, đảm bảo ánh sáng chiếu đều khắp tán cây.
- Dùng kéo sắc, vệ sinh sạch sẽ để tránh lây lan mầm bệnh.
- Thu gom cành tỉa và tàn dư quả, lá rụng để tiêu hủy (đốt hoặc ủ phân) nhằm hạn chế nguồn sâu bệnh.

2. BÓN PHÂN PHỤC HỒI CHO CÂY VẢI
Việc bổ sung các chất dinh dưỡng cần thiết sẽ giúp cây phục hồi sức khỏe và tích lũy chất cho đợt ra chồi mới tốt hơn. Bà con nên chọn thời điểm bón phân ngay sau thu hoạch và chia làm 2-3 đợt cách nhau 15-20 ngày.
Loại phân và liều lượng (cho cây trưởng thành, tùy thuộc vào độ tuổi và sức khỏe cây).
- Phân hữu cơ: Bón 20-30 kg phân chuồng hoai mục (hoặc phân hữu cơ vi sinh) mỗi gốc để cải thiện đất và tăng sức đề kháng.
- Phân vô cơ: Sử dụng phân NPK cân đối (loại 15-15-15 hoặc 20-20-15) với liều lượng 0,5-1 kg/gốc, kết hợp bổ sung phân lân (super lân) 0,5 kg/gốc để kích thích ra rễ mới.
- Phân bón lá: Phun các loại phân bón lá chứa đạm, lân, kali và vi lượng (như Zn, Bo, Mg) để cây nhanh chóng phục hồi, ví dụ: Growmore, Komix, hoặc Humic.
Cách bón:
- Rải phân cách gốc 50-100 cm, đào rãnh nông quanh tán cây, bón phân và lấp đất.
- Tưới nước ngay sau khi bón để phân thẩm thấu tốt hơn.

3. TƯỚI NƯỚC CHO CÂY
Duy trì độ ẩm hợp lý để câyvải phục hồi và phát triển chồi mới là điều hết sức cần thiết. Bà con nên:
- Tưới nước đều đặn, giữ độ ẩm đất khoảng 60-70%, tránh ngập úng.
- Tưới 2-3 lần/tuần (tùy thời tiết), ưu tiên tưới vào sáng sớm hoặc chiều mát.
- Nếu mùa khô kéo dài, cần tăng lượng nước tưới để tránh cây bị héo.
4. PHÒNG TRỪ SÂU BỆNH CHO CÂY VẢI
Kiểm tra sâu bệnh:
- Sau thu hoạch, cây vải dễ bị các loại sâu bệnh như sâu đục thân, sâu đục cành, rệp sáp, bệnh thán thư, hoặc bệnh sương mai.
- Thường xuyên kiểm tra vườn để phát hiện sớm dấu vết của sâu bệnh.
Biện pháp phòng trừ:
- Bà con nên kết hợp nhiều phương pháp như: Canh tác, sinh học và hóa học để phòng trừ một cách hiệu quả và triệt để nhất. Tránh lây lan mầm bệnh cho cây vải vụ sau.

5. CẢI TẠO ĐẤT
Mục đích chính của việc cải tạo đất chính là phục hồi độ tơi xốp và dinh dưỡng của đất giúp cây vải sinh trưởng, phát triển và đạt độ ngon cho quả tốt hơn.
- Xới đất nhẹ quanh gốc cây, cách gốc 50 cm để tránh làm tổn thương rễ.
- Bón vôi nông nghiệp (0,5-1 kg/gốc) để trung hòa độ pH của đất và diệt nấm bệnh trong đất.
- Bổ sung phân hữu cơ hoai mục hoặc phân trùn quế để cải thiện cấu trúc đất.
6. KÍCH THÍCH RA CHỒI MỚI
Việc kích thích ra chồi mới sẽ giúp cây phát triển chồi non khỏe mạnh để chuẩn bị cho vụ mùa sau. Bà con nên thực hiện như sau:
- Phun phân bón lá chứa đạm cao (như 30-10-10) sau khi cây ra chồi non để thúc đẩy sự phát triển.
- Đảm bảo cây được cung cấp đủ nước và dinh dưỡng trong giai đoạn ra chồi.

7. MỘT SỐ LƯU Ý KHI CHĂM SÓC CÂY VẢI SAU THU HOẠCH
Thời gian nghỉ của cây: Sau thu hoạch, cây vải cần thời gian nghỉ để phục hồi, tránh kích thích ra hoa sớm bằng cách hạn chế bón đạm quá nhiều trong giai đoạn này.
Bảo vệ cây khỏi thời tiết bất lợi:
- Trong mùa mưa, đảm bảo hệ thống thoát nước tốt để tránh ngập úng.
- Trong mùa khô, che phủ gốc cây bằng rơm rạ, cỏ khô để giữ ẩm và bảo vệ rễ.
Theo dõi vườn định kỳ:
- Kiểm tra cây 1-2 tuần/lần để phát hiện sớm các vấn đề về sâu bệnh hoặc dinh dưỡng.
- Ghi chép tình trạng cây để điều chỉnh lượng phân bón và nước tưới phù hợp.
Chăm sóc cây vải sau thu hoạch là bước quan trọng để duy trì sức khỏe cây, đảm bảo năng suất và chất lượng quả cho vụ sau. Việc kết hợp cắt tỉa cành, bón phân cân đối, tưới nước hợp lý, phòng trừ sâu bệnh và cải tạo đất sẽ giúp cây vải phục hồi nhanh chóng, phát triển khỏe mạnh và sẵn sàng cho mùa vụ mới.