CÁCH CHĂM SÓC VƯỜN CAM VÀO MÙA MƯA

Chăm sóc cây cam trong mùa mưa, bao gồm quản lý nước, phòng trừ sâu bệnh, bón phân hợp lý, bảo vệ gốc cây, đòi hỏi sự chú ý đặc biệt để bảo vệ cây khỏi ngập úng, nấm bệnh, và sâu hại. Đồng thời đảm bảo cây cam phát triển khỏe mạnh và đạt năng suất cao. Bài viết này sẽ hướng dẫn chi tiết các kỹ thuật canh tác cam giúp cây phát triển khỏe mạnh trong mùa mưa. 

1. VÌ SAO CẦN CHĂM SÓC ĐẶC BIỆT VƯỜN CAM VÀO MÙA MƯA

Chăm sóc đặc biệt vườn cam vào mùa mưa là cần thiết vì:

• Nguy cơ ngập úng: Mưa lớn kéo dài dễ gây ngập nước, làm nghẹt rễ, thối rễ, hoặc chết cây do thiếu oxy. Chăm sóc đặc biệt như làm hệ thống thoát nước tốt, nâng luống cao giúp bảo vệ rễ cây.
• Tăng nguy cơ sâu bệnh: Độ ẩm cao trong mùa mưa tạo điều kiện cho nấm (thối rễ, thán thư, loét), vi khuẩn, và sâu hại (rầy, sâu vẽ bùa, ruồi đục quả) phát triển mạnh. Cần kiểm tra thường xuyên, phun thuốc phòng trừ và vệ sinh vườn để giảm lây lan.
• Rửa trôi dinh dưỡng: Mưa nhiều làm đất mất chất dinh dưỡng, đặc biệt là đạm và kali, khiến cây thiếu chất để phát triển. Bón phân cân đối, bổ sung vi lượng và phân hữu cơ hoai mục giúp cây duy trì sức khỏe.
• Hiện tượng nứt quả: Độ ẩm dao động mạnh (mưa nhiều rồi nắng đột ngột) khiến quả hấp thụ nước nhanh, dễ nứt. Chăm sóc đặc biệt như bón canxi, kali, và duy trì độ ẩm đất ổn định giúp giảm thiểu vấn đề này.
• Hàng rào bảo vệ cây yếu: Sau mùa khô hoặc nắng nóng, cây cam dễ bị suy yếu. Mưa nhiều có thể làm cây stress thêm, cần tỉa cành, phủ gốc, và cung cấp dưỡng chất để phục hồi và tăng sức đề kháng.
• Ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng: Nếu không chăm sóc kỹ, cây dễ rụng lá, rụng quả non, hoặc quả kém chất lượng (nhỏ, vị nhạt). Các biện pháp như cắt tỉa tạo tán, làm sạch cỏ, và bảo vệ gốc giúp cây tập trung dinh dưỡng nuôi quả.

2. HƯỚNG DẪN CÁCH CHĂM SÓC VƯỜN CAM VÀO MÙA MƯA

2.1. Đảm bảo hệ thống thoát nước tốt

Mùa mưa dễ gây ngập úng, làm nghẹt rễ, thối rễ, hoặc rụng lá do thiếu oxy. Cam là cây ưa ẩm nhưng không chịu được ngập nước lâu.

Cách chăm sóc cây cam

• Thiết lập hệ thống mương rãnh trước mùa mưa để thoát nước nhanh, đảm bảo mực nước mương thấp hơn mặt luống ít nhất 0,6 m.
• Ở vùng trũng thấp, làm luống cao hoặc mô đất (55 cm rộng x 30 cm cao) để tránh nước đọng.
• Sau mỗi trận mưa lớn, kiểm tra và bơm thoát nước kịp thời nếu vườn bị ngập quá 2 ngày để tránh thối rễ.
• Hạn chế đi lại trong vườn khi mưa nhiều để tránh làm đất nén chặt, gây lay động gốc cây.

2.2. Quản lý cỏ dại và phủ gốc

Cỏ dại cạnh tranh dinh dưỡng và là nơi trú ẩn của sâu bệnh, nhưng giữ một lượng cỏ hợp lý giúp giảm xói mòn và đóng váng đất.

Cách chăm sóc cây cam

• Làm cỏ xung quanh gốc cây (cách gốc 20 cm) để giữ thông thoáng, hạn chế sâu bệnh và nấm.
• Phủ gốc bằng rơm rạ, cỏ khô, hoặc mùn hữu cơ (cách gốc 10-20 cm) để giữ ẩm, ngăn cỏ dại, và bảo vệ rễ khỏi nấm bệnh.
• Cắt cỏ thấp ở khu vực xung quanh vườn thay vì nhổ sạch để chống xói mòn và giữ đất khô ráo.

2.3. Tưới nước hợp lý

Mưa nhiều cung cấp đủ nước, nhưng cần kiểm soát để tránh dư thừa, đồng thời bổ sung tưới khi cần.

Cách chăm sóc cây cam

• Không tưới thêm trong những ngày mưa liên tục để tránh ngập úng.
• Sau mưa, dùng nước sạch tưới phun lên lá để rửa trôi bào tử nấm bệnh bám trên lá và cành.
• Nếu đất quá khô giữa các đợt mưa, tưới bổ sung để duy trì độ ẩm đất khoảng 60-70%, đặc biệt trong giai đoạn ra hoa và nuôi quả.

4. Phòng trừ sâu bệnh và nấm

Mùa mưa tạo điều kiện cho nấm bệnh (thối rễ, vàng lá, thán thư, loét) và sâu hại (sâu vẽ bùa, rầy, nhện đỏ) phát triển mạnh.

Cách chăm sóc cây cam

Kiểm tra thường xuyên: Thăm vườn định kỳ để phát hiện sớm các dấu hiệu sâu bệnh như lá vàng, rụng lá, hoặc quả nứt.

Nấm bệnh:

• Rải vôi bột (1,5-2 kg/gốc) hoặc quét vôi lên gốc cây (từ mặt đất lên 0,5-2 m) để ngăn nấm và tuyến trùng.
• Sử dụng chế phẩm sinh học chứa nấm đối kháng Trichoderma hoặc thuốc như Nano bạc đồng, Nano đồng oxyclorua để phòng nấm bệnh.

Sâu hại:

• Phun thuốc bảo vệ thực vật như Sherpa, Trebon, hoặc Actara để diệt rầy, nhện đỏ, hoặc sâu vẽ bùa.
• Sử dụng bả Methyl Eugenol (2 ml/50 cây) để diệt ruồi đục quả.
• Thu gom và tiêu hủy lá, cành, quả bị bệnh để tránh lây lan.

2.5. Bón phân hợp lý

Mùa mưa dễ làm rửa trôi phân bón, nhưng cây vẫn cần dinh dưỡng để phát triển rễ và quả, đồng thời tránh nứt quả do thiếu vi chất.

Cách chăm sóc cây cam

• Hạn chế bón phân hữu cơ chưa hoai mục vì có thể gây thối rễ do tiêu hao oxy trong đất.
• Sử dụng phân hữu cơ hoai mục hoặc phân vi sinh (như BS21 – Humic) để cải tạo đất, kích thích rễ phát triển.
• Bón phân NPK (10-50-10 + TE) hoặc bổ sung vi lượng (đồng, canxi, magie, kẽm) để tăng độ bền vỏ quả, hạn chế nứt quả.
• Bón phân cách gốc 30 cm, chia thành nhiều đợt (20-30 ngày/lần) để cây hấp thụ tốt hơn.

2.6. Cắt tỉa cành và tạo tán

Cắt tỉa cành và tạo tán giúp tạo độ thông thoáng cho vườn, giảm độ ẩm và nguy cơ nấm bệnh, đồng thời giúp cây tập trung dinh dưỡng nuôi quả.

Cách chăm sóc cây cam

• Cắt bỏ cành già, cành vượt, cành sâu bệnh, và cành nằm sâu trong tán để tăng lưu thông không khí và ánh sáng.
• Tỉa cành vào ngày nắng ráo, sử dụng dụng cụ sắc đã khử trùng, quét vôi lên vết cắt để phòng nấm.
• Duy trì chiều cao cây khoảng 3-3,5 m, giữ 3-4 cành cấp 1 phân bố đều để tạo tán cân đối.

2.7. Khắc phục hiện tượng nứt quả

Mùa mưa làm độ ẩm dao động mạnh, dễ gây nứt quả do cây hấp thụ nước đột ngột.

Cách chăm sóc cây cam

• Duy trì độ ẩm ổn định bằng hệ thống thoát nước hiệu quả và tưới bổ sung khi cần.
• Bón phân chứa canxi, kali, và vi lượng (phun Canxi bo, Kalli, Sillic) để tăng độ bền vỏ quả.
• Tỉa bớt quả non dị dạng hoặc mọc quá dày để giảm áp lực lên cây.

Thực hiện đúng các bước trên sẽ giúp vườn cam của bạn vượt qua mùa mưa an toàn, giảm thiểu thiệt hại, và đảm bảo năng suất, chất lượng quả cao. Chúc bà con có một mùa vàng bội thu.