Bệnh héo đỏ lá dứa (còn gọi là bệnh thối rễ lá dứa) là một bệnh phổ biến trên cây dứa (thơm). Bệnh xuất hiện đầu tiên và gây hại ở các lá già (lá gốc), sau đó lan sang các lá lân cận, lá kế bên hay các lá bên trong, sau đó là đến lá đọt. Bệnh gây thiệt hại nặng nề đến sản lượng và chất lượng dứa. Để giảm thiểu thiệt hại do bệnh gây ra, bà còn cần nắm bắt nguyên nhân, đặc điểm bệnh héo đỏ lá dứa từ đó áp dụng các biện pháp phòng trừ hiệu quả.
1. NGUYÊN NHÂN GÂY RA BỆNH HÉO ĐỎ LÁ Ở DỨA
Bệnh héo đỏ lá dứa, hay còn gọi là bệnh khô đầu lá dứa hoặc bệnh wilt trên cây dứa, được nghiên cứu cho là chủ yếu do virus Ananas gây ra. Rệp sáp là trung gian truyền bệnh, hút nhựa cây và lây lan virus từ cây bệnh sang cây lành.
Bệnh cũng có thể lây lan qua chồi giống bị nhiễm từ vụ trước.
2. ĐẶC ĐIỂM BỆNH HÉO ĐỎ LÁ DỨA
Thời gian xuất hiện triệu chứng thường là 2-3 tháng sau khi trồng (khi cây 5 tháng tuổi) hoặc 4-5 tháng sau khi trồng (khi cây 9 tháng tuổi). Bệnh nặng hơn vào mùa khô (từ tháng 12) và ảnh hưởng nhiều hơn đến nhóm dứa Cayenne so với nhóm Queen.
Bệnh héo xanh đỏ lá tiến triển qua 4 giai đoạn, với các triệu chứng rõ rệt trên lá và quả:
- Giai đoạn đầu: Lá già chuyển sang màu đỏ, đầu lá và mép lá uốn cong xuống, cây bị lùn và lan rộng hơn so với cây khỏe.
- Giai đoạn thứ hai: Lá đỏ trở nên giòn, chuyển sang màu hồng vàng, đầu và mép lá khô và uốn cong, mất khả năng quang hợp.
- Giai đoạn thứ ba (khi cây 5-6 tháng tuổi): Lá giữa chuyển sang màu vàng, uốn cong xuống, mép lá khô nhanh chóng, phần lá còn lại chuyển sang màu hồng tím.
- Giai đoạn thứ tư: Lá non nhất đứng thẳng, đầu lá uốn cong, màu xanh với các đốm hồng.
3. HẬU QUẢ CỦA BỆNH HÉO ĐỎ LÁ DỨA
- Hầu hết ở những ruộng trồng dứa, những cây bụi bị bệnh vẫn ra hoa cho trái bình thường, nhưng hoa và trái nhỏ.
- Rễ cây bị suy thoái, ít rễ phụ và rễ tam cấp còn lại.
- Màu sắc trái khi chín màu tái nhạt, bên trong trái thịt xốp, ít nước, không ngon.
- Bên cạnh đó, cây sinh trưởng kém, năng suất giảm mạnh, đặc biệt trong mùa khô. Giảm trọng lượng quả từ 38-70%, hàm lượng nước giảm 20-25%, hàm lượng đường giảm 45-50%, và độ acid tăng gấp đôi so với quả khỏe.
4. ĐIỀU KIỆN LÂY LAN VÀ PHÁT TRIỂN BỆNH HÉO ĐỎ LÁ DỨA
- Hầu hết, nấm bệnh héo đỏ đầu lá dứa lây lan qua nước, đất nhiễm bệnh, dụng cụ nông nghiệp, hoặc cây giống nhiễm bệnh.
- Trong điều kiện mưa lớn, ngập úng làm tăng khả năng lây lan.
- Nhiệt độ ấm (25-30°C).
5. BIỆN PHÁP PHÒNG TRỪ BỆNH HÉO ĐỎ ĐẦU LÁ DỨA
Hiện nay chưa có thuốc đặc trị bệnh héo đỏ đầu lá dứa, vì thế việc nắm bắt các đặc điểm bệnh sớm để áp dụng biện pháp phòng trừ ngay từ ban đầu là hết sức cần thiết. Dưới đây là một số giải pháp bà con có thể áp dụng.
- Chọn giống: Sử dụng giống dứa kháng bệnh hoặc ít mẫn cảm.
- Quản lý đất: Đảm bảo thoát nước tốt, tránh ngập úng. Luân canh cây trồng để giảm mật độ nấm trong đất.
- Xử lý đất: Sử dụng vôi nông nghiệp hoặc thuốc trừ nấm trước khi trồng.
- Kiểm soát tưới: Tránh tưới quá nhiều nước.
- Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật: Áp dụng các loại thuốc chứa hoạt chất như Metalaxyl, Fosetyl-aluminium để phòng và trị bệnh.
- Vệ sinh đồng ruộng: Loại bỏ tàn dư cây bệnh, khử trùng dụng cụ.
Để phát huy tối đa hiệu quả phòng trừ trên đồng ruộng, bà con nên áp dụng triển khai kết hợp nhiều giải pháp. Bên cạnh đó, việc thăm đồng thường xuyên để nhận biết bệnh sớm sẽ giúp công tác phòng trừ đạt kết quả tốt hơn. Chúc bà con mùa màng bội thu.
