BỆNH GHẺ TRÊN CÂY ỔI: NGUYÊN NHÂN, ĐẶC ĐIỂM VÀ BIỆN PHÁP PHÒNG TRỪ

Bệnh ghẻ trên cây ổi (Psidium guajava) là một bệnh nấm phổ biến, gây thiệt hại đáng kể đến năng suất và chất lượng quả. Chúng phát triển nhanh và mạnh khi gặp nhiệt độ ấm áp và khí trời ẩm ướt. Bởi thế việc nhận biết sớm các đặc điểm của bệnh ghẻ trên cây ổi để áp dụng các biện pháp phòng trừ là điều hết sức cần thiết.

1. NGUYÊN NHÂN GÂY BỆNH GHẺ TRÊN CÂY ỔI

• Bệnh ghẻ trên cây ổi chủ yếu do nấm thuộc chi Pestalotiopsis, đặc biệt là Pestalotiopsis psidii, gây ra. Nấm này được xác định là tác nhân chính gây ra các triệu chứng trên lá và quả.
• Nấm xâm nhập qua các lỗ khí (stomata) hoặc vết thương trên lá, cành và quả, sau đó phát triển và gây hại.

2. ĐẶC ĐIỂM, TRIỆU CHỨNG BỆNH GHẺ TRÊN CÂY ỔI

Bệnh ghẻ có các triệu chứng rõ ràng trên các bộ phận khác nhau của cây ổi. Điển hình nhất chúng ta có thể thấy trên lá, quả và cành non.

Biểu hiện trên lá

•  Ban đầu xuất hiện các đốm nhỏ màu xám hoặc nâu nhạt, bao quanh bởi viền màu nâu đậm. 
•  Đốm bệnh có thể nhô lên hoặc lõm xuống, gây biến dạng lá. 
•  Bệnh nặng làm lá rụng sớm, ảnh hưởng đến quang hợp.

Biểu hiện trên quả

• Bắt đầu từ các đốm nhỏ màu nâu dưới phần đế quả (calyx), lan rộng khi quả chín. 
•  Vết bệnh trở nên tối màu, thịt quả bên trong thối, và quả co rút với các nếp nhăn hình tròn. 
•  Giảm chất lượng và giá trị thương mại.

Biểu hiện trên cành non

• Có thể xuất hiện các vết sẹo hoặc nứt nẻ, nhưng ít phổ biến hơn, thường chỉ ở giai đoạn đầu nhiễm bệnh.

3. ĐIỀU KIỆN PHÁT TRIỂN BỆNH GHẺ

• Bệnh ghẻ phát triển mạnh trong điều kiện ẩm ướt và nhiệt độ ấm áp, thường gặp ở các vùng nhiệt đới. Nấm thích hợp với nhiệt độ từ 25-30°C và độ ẩm cao, đặc biệt vào mùa mưa.
• Nấm có thể tồn tại qua mùa trên các bộ phận bệnh hoặc trong đất, và lây lan qua giọt nước mưa, gió, hoặc tiếp xúc trực tiếp. Điều này giải thích tại sao bệnh thường bùng phát ở các vườn cây thiếu thông thoáng hoặc trồng quá dày.

4. TÁC HẠI VÀ ẢNH HƯỞNG CỦA BỆNH GHẺ ĐẾN CÂY ỔI

• Bệnh ghẻ làm giảm chất lượng và năng suất quả, đặc biệt ảnh hưởng đến quả chín, khiến chúng không thể bán được hoặc chỉ dùng được cho chế biến.
• Nếu không được kiểm soát, bệnh có thể lan rộng nhanh chóng, ảnh hưởng đến toàn bộ vườn cây, đặc biệt ở giai đoạn cây đang ra hoa và kết quả.

5. BIỆN PHÁP PHÒNG TRỪ BỆNH GHẺ TRÊN CÂY ỔI

Bệnh ghẻ trên cây ổi là một vấn đề nghiêm trọng, ảnh hưởng đến lá, quả và cành non, gây giảm năng suất và chất lượng quả. Để phòng trừ bệnh này hiệu quả, cần áp dụng các biện pháp tổng hợp từ canh tác, sinh học, hóa học đến phòng ngừa. 

Biện pháp canh tác

• Chọn giống kháng bệnh: Ưu tiên các giống ổi có khả năng chống chịu bệnh ghẻ tốt.
• Quản lý tưới nước: Tránh tưới quá nhiều hoặc tưới vào buổi tối để hạn chế độ ẩm trên lá và quả.
• Trồng cây ở nơi thông thoáng: Đảm bảo cây ổi được trồng ở vị trí có đủ ánh sáng mặt trời và không gian để giảm độ ẩm – điều kiện thuận lợi cho bệnh phát triển.
• Vệ sinh vườn: Thu gom và tiêu hủy lá, quả bị bệnh để ngăn chặn sự lây lan của nấm.
• Cắt tỉa cành: Loại bỏ cành bị bệnh, đồng thời tạo sự thông thoáng cho cây, giúp giảm độ ẩm xung quanh.

Biện pháp sinh học

• Sử dụng vi sinh vật đối kháng như Trichoderma spp. để kiểm soát nấm gây bệnh. Có thể phun hoặc bón vi sinh vật này vào đất để ức chế sự phát triển của nấm.

Biện pháp hóa học

• Phun thuốc trừ nấm: Sử dụng các loại thuốc chứa hoạt chất như mancozeb, chlorothalonil hoặc propineb.
  • Thời điểm phun: Phun định kỳ, đặc biệt trong mùa mưa hoặc khi độ ẩm cao.
  • Lưu ý: Tuân thủ liều lượng và hướng dẫn sử dụng để tránh kháng thuốc và bảo vệ môi trường.

Bệnh ghẻ trên cây ổi là một bệnh nấm nghiêm trọng, với triệu chứng rõ ràng trên lá và quả, đặc biệt trong điều kiện ẩm ướt. Việc nhận diện sớm và áp dụng các biện pháp phòng trừ như cắt tỉa, vệ sinh vườn, và sử dụng thuốc trừ nấm là rất quan trọng để bảo vệ cây trồng.