BỆNH ĐỐM VÒNG ĐE DỌA NGƯỜI TRỒNG CÀ RỐT

Bệnh đốm vòng (Alternaria leaf blight hoặc Cercospora leaf spot) là một bệnh phổ biến trên cây cà rốt, gây ra bởi các loài nấm như Alternaria radicirima hoặc Cercospora carotae. Bệnh có khả năng đe dọa đến năng suất và chất lượng củ cà rốt, đặc biệt trong điều kiện thời tiết ẩm ướt.

1. ĐẶC ĐIỂM VÀ TRIỆU CHỨNG CỦA BỆNH ĐỐM VÒNG

Bệnh đốm vòng thường tấn công các lá già trước, sau đó lan sang lá non, cuống lá, và đôi khi cả thân cây cà rốt. Khi cây bị bệnh, sẽ có những triệu chứng điển hình như:

Giai đoạn đầu: Xuất hiện các chấm nhỏ màu đen hoặc xám trên lá.
Giai đoạn sau: Các chấm này lan rộng thành hình tròn, màu nâu hoặc xám đen, có các vòng đồng tâm (giống “mắt bò”).
Trong điều kiện ẩm ướt (mưa nhiều, độ ẩm cao): Trên vết bệnh xuất hiện lớp nấm xốp màu đen bồ hóng.
Lá bị nhiễm bệnh có thể thối, rụng, làm giảm khả năng quang hợp, ảnh hưởng đến sự phát triển của củ cà rốt.

Bệnh đốm vòng không chỉ làm giảm năng suất và chất lượng củ cà rốt do cây yếu, không đủ dinh dưỡng để nuôi củ. Mà bệnh còn khiến củ có thể nhỏ, biến dạng hoặc mất giá trị thương mại. Từ đó năng suất và chất lượng cà rốt giảm đáng kể gây thiệt hại không nhỏ cho bà con nông dân.

2. BIỆN PHÁP PHÒNG TRỪ BỆNH ĐỐM VÒNG TRÊN CÀ RỐT

Bệnh đốm vòng trên cây cà rốt chủ yếu do nấm Alternaria radicirima hoặc Cercospora carotae. Hoặc có thể là nấm bệnh tồn tại trong tàn dư thực vật, đất, hoặc hạt giống nhiễm bệnh. Trong điều kiện thời tiết ẩm ướt, mưa nhiều, độ ẩm cao (>80%), nhiệt độ từ 15–26°C, đặc biệt vào mùa mưa, hay đất nặng, thoát nước kém hoặc trồng cà rốt liên tục nhiều vụ sẽ giúp cho bệnh phát triển nhanh chóng và lây lan diện rộng hơn. Vì thế bà con cần áp dụng các biện pháp phòng trừ ngay từ sớm.

Biện pháp canh tác

Vệ sinh đồng ruộng: Thu gom và tiêu hủy tàn dư cây bệnh sau thu hoạch để giảm nguồn nấm lây lan. Vệ sinh dụng cụ làm vườn khi chuyển từ ruộng này sang ruộng khác để tránh lây nhiễm.
Luân canh cây trồng: Trồng xen hoặc luân canh với các cây ít nhiễm bệnh như dền, cúc vạn thọ (cúc vạn thọ còn giúp xua đuổi tuyến trùng). Tránh trồng cà rốt liên tục trên cùng một khu đất, đặc biệt là đất thịt nặng.
Chọn giống kháng bệnh: Sử dụng giống cà rốt có khả năng kháng bệnh tốt, mua từ nguồn uy tín, có nhãn mác rõ ràng.
Xử lý đất: Cày xới đất kỹ trước khi trồng, rắc vôi để xử lý đất, giảm mật độ nấm bệnh. Chọn đất có cấu trúc nhẹ, thoát nước tốt để hạn chế độ ẩm quá cao.

Vệ sinh đồng ruộng sau mùa vụ giúp diệt trừ bệnh hiệu quả

Xử lý hạt giống

Ngâm hạt giống trong nước nóng (50°C) khoảng 30 phút (tỷ lệ 3 sôi : 2 lạnh), sau đó hong khô trước khi gieo.

Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật

Một số loại thuốc được khuyến cáo để phòng trừ bệnh đốm vòng. Phun thuốc khi cây bắt đầu có dấu hiệu bệnh hoặc phun phòng ngừa trong mùa mưa. Lượng nước phun: 400–600 lít/ha.

Biện pháp sinh học

Trồng xen cúc vạn thọ với mật độ 10.000–17.000 cây/ha để giảm thiểu tuyến trùng và một số bệnh nấm.
Sử dụng các hoạt chất sinh học như Paecilomyces lilacinus để xử lý đất trước khi trồng.

Luận canh cây trồng cũng là biện pháp giúp bệnh được kiểm soát hiệu quả

Lưu ý quan trọng

Theo dõi thường xuyên: Kiểm tra ruộng cà rốt định kỳ, đặc biệt trong mùa ẩm ướt, để phát hiện sớm triệu chứng bệnh.
Thời điểm phun thuốc: Phun thuốc phòng trừ trước khi bệnh lây lan mạnh, đặc biệt khi thời tiết ẩm hoặc sau mưa lớn.
An toàn khi sử dụng thuốc: Đọc kỹ hướng dẫn trên bao bì, sử dụng đúng liều lượng và thời gian cách ly để đảm bảo an toàn thực phẩm.

Bệnh đốm vòng là một mối đe dọa nghiêm trọng đối với cây cà rốt, nhưng có thể kiểm soát hiệu quả bằng các biện pháp canh tác hợp lý, xử lý hạt giống, và sử dụng thuốc bảo vệ thực vật phù hợp. Việc kết hợp vệ sinh đồng ruộng, luân canh cây trồng, và theo dõi thường xuyên sẽ giúp giảm thiểu thiệt hại và đảm bảo năng suất, chất lượng củ cà rốt.