BỆNH THỐI GỐC BẮP CẢI MỐI LO NGẠI HÀNG ĐẦU CỦA BÀ CON NÔNG DÂN

Bệnh thối gốc (hay còn gọi là bệnh thối nhũn gốc, lở cổ rễ) trên cây bắp đặc biệt phát triển mạnh trong điều kiện ẩm ướt, nhiệt độ cao (25-35°C). Bệnh gây thiệt hại lớn về năng suất, đặc biệt ở giai đoạn cây con và khi cây đã cuốn. Bệnh có thể làm chết hàng loạt cây con và giảm 20-50% sản lượng nếu không kiểm soát kịp thời.

Cùng tìm hiểu chi tiết nguyên nhân gây bệnh, triệu chứng bệnh và các biện pháp phòng trừ hiệu quả giúp kiểm soát và hạn chế tối đa tác động xấu tới năng suất cây bắp cải.

1. NGUYÊN NHÂN GÂY BỆNH THỐI GỐC BẮP CẢI

Bệnh thối gốc bắp cải chủ yếu do nấm và vi khuẩn gây ra.

Nấm: Rhizoctonia solani (gây thối hạch), Sclerotinia sclerotiorum (thối nhũn trắng), Phoma lingam (thối gốc đen).
Vi khuẩn: Erwinia carotovora (thối nhũn vi khuẩn), Xanthomonas campestris (bệnh đốm đen).

Với điều kiện thuận lợi như: Độ ẩm cao (trên 80%), mưa nhiều, tưới nước quá mức hoặc thoát nước kém cũng sẽ giúp bệnh phát sinh và gây hại. Bên cạnh đó, đất nặng, thiếu oxy, trồng dày đặc, không luân canh cũng là một trong những nguyên nhân gây nên bệnh thối gốc ở bắp cải. Sâu hại (rệp, bọ nhảy) cũng là giúp bệnh phát triển khi tạo vết thương cho mầm bệnh xâm nhập; tàn dư cây bệnh trong đất.

2. TRIỆU CHỨNG NHẬN BIẾT THỐI GỐC BẮP CẢI

Bệnh thối gốc bắp cải thường xuất hiện từ cây con đến giai đoạn cuốn bắp, lan nhanh trong điều kiện ẩm:

Giai đoạn đầu: Vết bệnh ở gốc cây sát mặt đất, màu nâu nhạt, mềm ướt (dạng giọt dầu), sau đó thối nhũn, có mùi hôi khó chịu (do vi khuẩn) hoặc lớp tơ trắng (do nấm).
Phát triển: Cây con gãy gục, lá héo rũ nhưng phần trên vẫn xanh; rễ thối đen, teo lại. Cây lớn: Lá ngoài héo cụp, lộ bắp thối, thân mềm, dễ gãy.
Nặng: Toàn bộ cây chết, bắp thối từ ngoài vào trong, dịch vàng kem chảy ra.

3. BIỆN PHÁP PHÒNG TRỊ BỆNH THỐI GỐC Ở CÂY BẮP CẢI

Bà con nên triển khai phòng ngừa là chính, vì bệnh thối gốc ở bắp cải khó trị khi đã nặng. Đồng thời kết hợp các biện pháp canh tác, sinh học và hóa học để hiệu quả cao.

Biện pháp canh tác

Chọn giống và đất: Chọn giống kháng bệnh (như lai F1), đất tơi xốp, thoát nước tốt. Gieo trồng đúng thời vụ (mùa khô), tránh mùa mưa.
Luân canh: Luân canh với cây khác họ (hành, cà rốt, lúa) 2-3 năm để giảm mầm bệnh trong đất.
Chăm sóc: Trồng thưa (khoảng cách 40-50cm), vun đất quanh gốc để tránh úng. Tưới nước rãnh, tránh tưới gốc; không xới sâu hoặc vặt lá khi mưa. Bón phân cân đối (giảm đạm thừa), tỉa lá già để thông thoáng.
Diệt sâu hại: Phòng rệp, sâu xanh bằng thuốc sinh học để tránh vết thương.

Bà con nên luân canh cây trồng để hạn chế nhiễm bệnh cho rau bắp cải

Biện pháp sinh học

Sử dụng chế phẩm vi sinh: Trichoderma, Bacillus subtilis để ủ phân hữu cơ, tưới gốc phòng nấm (liều 1-2 lít/100 lít nước, 7-10 ngày/lần).
Xử lý hạt giống: Ngâm hạt trong dung dịch vi sinh trước khi gieo.

Biện pháp hóa học

Phòng ngừa: Phun định kỳ 7-10 ngày/lần khi thời tiết ẩm.
Trị bệnh: Nhổ bỏ cây bệnh, rắc vôi bột quanh hố; phun ngay khi phát hiện (2-3 lần, cách 5-7 ngày). Tránh lạm dụng để không kháng thuốc.

Để kiểm soát bệnh thối gốc ở cây bắp cải bà con nên theo dõi vườn hàng ngày, đặc biệt sau mưa hoặc tưới. Nếu bệnh nặng (>20% cây), nên thu hoạch sớm để tránh lây lan. Khi sử dụng thuốc cần tuân theo hướng dẫn, cách ly 7-14 ngày trước thu hoạch để đảm bảo an toàn thực phẩm. Chủ động kết hợp với chế phẩm vi sinh để canh tác bền vững, giảm hóa chất cho môi trường và thực phẩm.