Dinh dưỡng, Thông tin

KỸ THUẬT XIẾT NƯỚC KÍCH THÍCH CÂY TIÊU RA HOA ĐỒNG LOẠT

Tháng 8 20, 2025
KỸ THUẬT XIẾT NƯỚC KÍCH THÍCH CÂY TIÊU RA HOA ĐỒNG LOẠT

Kỹ thuật xiết nước (hay còn gọi là hãm nước) là một phương pháp quan trọng để kích thích cây hồ tiêu ra hoa đồng loạt, giúp tăng năng suất và chất lượng hạt tiêu. Phương pháp này tạo stress nước có kiểm soát, thúc đẩy cây chuyển từ giai đoạn sinh trưởng dinh dưỡng (ra lá, chồi) sang giai đoạn sinh sản (ra hoa). 

1. NGUYÊN LÝ CỦA KỸ THUẬT XIẾT NƯỚC

Tạo stress nước: Ngừng tưới nước trong một khoảng thời gian nhất định để tạo điều kiện khô hạn nhẹ, làm cây nhận biết môi trường không thuận lợi cho sinh trưởng dinh dưỡng. Điều này kích thích cây sản sinh hormone như axit abscisic (ABA), ức chế hormone gibberellin (thúc đẩy ra lá, chồi), từ đó chuyển sang phân hóa mầm hoa.

Tăng tỷ lệ C/N: Khi ngưng tưới, cây không hấp thu thêm đạm (N), nhưng vẫn quang hợp tích lũy carbon (C) qua lá. Tỷ lệ C/N tăng cao là tín hiệu để cây bắt đầu ra hoa đồng loạt.

Kích thích đồng bộ: Xiết nước đúng cách giúp các cây trong vườn ra hoa cùng thời điểm, giảm thiểu thu hoạch rải rác, tiết kiệm chi phí và công sức.

Xiết nước trên cây hồ tiêu

2. THỜI ĐIỂM THỰC HIỆN XIẾT NƯỚC CÂY HỒ TIÊU

Thời điểm lý tưởng là 1-1,5 tháng sau khi thu hoạch (khoảng tháng 4-5, trước mùa mưa). Lúc này, cây đã phục hồi dinh dưỡng và sẵn sàng cho vụ mới. Thường bắt đầu vào cuối mùa khô hoặc đầu mùa mưa (tháng 5-6), khi độ ẩm và nhiệt độ thuận lợi cho phân hóa mầm hoa.

Cây phải khỏe mạnh, bộ lá dày, xanh đậm, cơi đọt cuối đã già (lá cứng, xanh bóng, không còn non mềm).

Chỉ xiết nước khi cây tiêu khỏe mạnh và sinh trưởng tốt

3. CÁC BƯỚC THỰC HIỆN KỸ THUẬT XIẾT NƯỚC

Kỹ thuật xiết nước được thực hiện qua các bước sau:

Bước 1: Chuẩn bị sau thu hoạch

Vệ sinh vườn:

  • Cắt tỉa cành sâu bệnh, cành vô hiệu, chồi vượt, dây lươn, và cành sát mặt đất để tạo độ thông thoáng.
  • Phun rửa vườn bằng thuốc gốc đồng (như Nano Cu, 50ml/20-25 lít nước) để diệt nấm, tảo đỏ, và mầm bệnh.
  • Thu gom tàn dư thực vật, vệ sinh dụng cụ để tránh lây lan mầm bệnh.

Bón phân phục hồi:

  • Trước khi xiết nước, bón phân gốc: 300-600g NPK (15:15:15 hoặc 16:16:8) + 5-8kg phân hữu cơ hoai mục/trụ. Tưới 20 lít nước/trụ để phân tan.
  • Bổ sung vi lượng (10g/trụ) và amino acid (30-50g/trụ) để tăng sức khỏe cây.

Thời gian phục hồi: Để cây nghỉ 1-1,5 tháng sau thu hoạch trước khi bắt đầu xiết nước.

Bón phân phục hồi cho cây tiêu trước khi thực hiện xiết nước

Bước 2: Xiết nước chủ động

Ngừng tưới nước: Tạo stress nước nhẹ, làm lá héo tạm thời vào buổi trưa nhưng phục hồi vào chiều tối.

Ngưng tưới hoàn toàn trong 10-45 ngày, tùy thuộc vào:

  • Sức khỏe cây: Cây sung sức cần thời gian ngắn hơn (10-20 ngày); cây yếu cần lâu hơn (30-45 ngày).
  • Loại đất: Đất cát khô nhanh hơn đất sét nặng.
  • Thời tiết: Nắng nóng rút ngắn thời gian, trời âm u cần kéo dài hơn.

Theo dõi dấu hiệu:

  • Lá hơi rũ vào trưa, mép lá cong nhẹ, màu lá xỉn, đất khô ở độ sâu 15-20cm.
  • Các mắt ngủ (vị trí mầm hoa) phồng lên, sáng màu hơn.

Lưu ý:

  • Nếu cây héo quá mức (lá rụng nhiều, héo cả sáng sớm), tưới nhẹ một lượng nhỏ nước để tránh cây suy kiệt.
  • Trong vùng có mưa trái mùa, phủ bạt nilon quanh gốc để ngăn nước thấm vào rễ.

Bước 3: Phun tạo mầm hoa

Thời điểm phun: Sau 10-11 ngày xiết nước, khi cây bắt đầu stress nhẹ.

Thuốc phun:

  • Pha 1 lít H9 (lân cao) + 1kg Bumper (kali cao) trong 800 lít nước, phun đều tán lá để ức chế sinh trưởng dinh dưỡng và thúc đẩy mầm hoa.
  • Đối với cây quá sung, phun lần 2 sau 7-10 ngày.
  • Có thể dùng MKP (0,7-1kg/200 lít nước) hoặc kết hợp Mepiquat (80-100g/200 lít nước) cho vườn tiêu sung sức.

Tiếp tục xiết nước: Sau phun, duy trì khô hạn thêm 20-30 ngày (tổng thời gian xiết nước khoảng 40 ngày).

Bước 4: Tưới nước trở lại

Thời điểm tưới lại:

  • Khi mầm hoa (“cựa gà”) xuất hiện ở 10% cây trong vườn, hoặc sau khoảng 40 ngày xiết nước.

Cách tưới:

  • Tưới đẫm 2-3 lần, mỗi lần cách nhau 3 ngày, đảm bảo nước thấm đều trong và ngoài tán (rễ tiêu lan rộng).

Lượng nước: 15-20 lít/gốc/lần, tùy đất và độ tuổi cây.

Có thể kết hợp phân hữu cơ vi sinh (Safe Roots, Bò Tót), Humic Japan, hoặc chất kích rễ (axit humic, axit fulvic) để hỗ trợ rễ hút dinh dưỡng. Nhằm tạo cú sốc sinh lý mạnh, phá vỡ trạng thái miên trạng, kích thích mầm hoa bung đồng loạt.

Tưới nước trở lại

Bước 5: Dưỡng gié hoa

Phun phân bón lá:

  • Khi mầm hoa nhú, phun phân bón lá giàu vi lượng để gié hoa dài, đồng đều.
  • Kết hợp chất kích thích sinh trưởng để tăng tỷ lệ đậu quả.

Phòng trừ sâu bệnh:

  • Phun thuốc phòng rầy mềm, rệp sáp, bọ xít lưới để bảo vệ lá non và gié hoa.
  • Sử dụng chế phẩm sinh học để giảm sâu bệnh một cách an toàn.

4. LƯU Ý QUAN TRỌNG

Theo dõi thời tiết: Mưa trái mùa có thể làm rối loạn quá trình xiết nước. Nếu mưa lớn, kiểm tra bạt phủ gốc, khơi rãnh thoát nước, và phun thuốc lân/kali cao (MKP) để khóa đọt.

Không xiết nước quá độ: Nếu lá rụng nhiều, héo cả ngày, hoặc cây có dấu hiệu suy kiệt, tưới “cấp cứu” ngay với lượng nhỏ để cứu cây.

Kiểm tra sức khỏe cây: Chỉ xiết nước khi cây khỏe, không sâu bệnh. Cây yếu hoặc vừa bị bệnh cần phục hồi trước.

Sử dụng công nghệ hỗ trợ: Máy bay phun thuốc (UAV) giúp phun đồng đều chất kích thích, tiết kiệm thời gian và tăng hiệu quả ra hoa.

Kết hợp dinh dưỡng: Sau tưới lại, bón NPK (150-200g/gốc, tỷ lệ 0:2:1) để hỗ trợ đậu quả. Tránh bón đạm cao trong giai đoạn ra hoa.

Kỹ thuật xiết nước kích thích cây tiêu ra hoa đồng loạt là một biện pháp khoa học, dựa trên đặc tính sinh lý của cây. Quy trình bao gồm chuẩn bị vườn, ngừng tưới nước (30-45 ngày), phun tạo mầm, tưới lại đột ngột, và dưỡng gié hoa. Việc thực hiện đúng thời điểm, theo dõi sát sao cây và thời tiết, kết hợp dinh dưỡng và phòng trừ sâu bệnh sẽ đảm bảo cây tiêu ra hoa đồng loạt, chuỗi dài, và đạt năng suất cao.